O Tesón

Asociación de Veciños “O Tesón”
Actividades do mes: MARZO 2010

Participación: “Escola Galega de Saúde para Cidadans” mediante asistencia o TALLER: “Formación Para a Participación Cidadá” [Notas tomadas sen comentarios]
realizado pola Xunta de Galiza no Salón de Actos do Complexo Hospitalario Xeral-Calde
En Lugo, martes 9 Marzo. Horario de 16:30 h a 21:00 h.

O pragrama adxunto, mostra as ponencias e temas dos que se trataron. Tiveron especial atención as intervencións do doctor en menciña D. Felix Rubial Bernárdez- Director Médico do Complexo Hospitalario Xeral-Calde, o cual trazou en líneas xerais a estructura do Servizo Galego de Saude, como se xestionaba ata o de agora e como se pretende xestionar de aqui en diante. Os apuntes que eu fixen da sua exposición son os seguintes (Nota: algún dato pode non ser tal-cual)
A Consellería ten que garantir a calidade da Sanidade Galega como pilar de benestar da cidadanía, e para eso ten que estructurar os campos de actuación facendo fincapé en que o Paciente e o eixe do Sistema, sobre os que deben incidir unhos Servicios de Calidade, de atención contínua e continuada, que teñan en conta, tanto a enfermidade como o enfermo.
As liñas extratéxicas que se queren levar a cabo serán:
a)Velar pola eficacia do método de diagnóstico e tratamiento
b)Velar pola eficiencia do consumo adecuado de recursos
c)Priorizar as patoloxías
d)Priorizar as prescripcións, tratando no futuro próximo que sexan recetas eléctrónicas e de productos xenéricos.
e)Fomento e potencialización no uso de novas tecnoloxías (HCE)
f)Incremento das Historias Clínicas dixitalizadas, para uso en tódolos centros hospitalarios de Galiza.
Para levar esto o “terreo práctico” farase un “Acordo de Xestión” que organizará os acordos propostos e cuxas liñas a seguir serán:
1)Información clínica. Optimizar os Historiales Clínicos, dixitalizando a súa xestión, para que os problemas de un paciente estén en maus de tódolos profesionais médicos que o atenden na estructura sanitaria do SERGAS.
2)Accesibilidade as historias (tendrán caracter confidencial ríxido)
3)Eficiencia asistencial. Modelo organizativo para compartir información entre a Asistencia Primaria e a Asistencia Especializada.
4)Sostenibilidade (garantir a economía)
5)Seguridade os profesionais de traballo seguro
6)Comunicacións. Interna de forma ascendente-descendente e lineal para coa comunicación externa.
7)Impulsar a Investigación e a Docencia e calquera Innovación, traducila en cursiños para profesionais que enseñen as novas técnicas.

A Sanidade Galega ten garantía xurídica, na Lei de 8/2008 de Galiza e na Constitución Española Art.9.2 e 129.1.
O cidadán ten o Dereito de Participación na Xestión Pública polo simple feito de ter Eleccións dos seus representantes cada 4 anos, coas que pode facer Control das políticas que usan e poder continuar ou rexeitar a xestión.
O Sistema de Saúde toma forma mediante Leis como: Lei de Saúde 4/1986 /Art.5 e 53... 8/2008 Art. 13 do 10 de Xullo (DOG 14.244 24-xullo-2008) onde se estructura a rede de Hospitais e Centros Hospitalarios, e a incidencia da súa Xestión nos pacientes, así como, regulan:
a) Órganos de Participación Social (consellos, comisións e voluntariado)
b) Foros de Participación (organizacións empresariales e sindicatos)
c) Consello Galego de Saúde
d) Comisións de Participación Cidadá (entidades locais e veciñais)
e) Voluntariado (sen afán de lucro, excepto tareas propias de profesionais)
f) Organos de asesoramento (non colexiados)
g) Organos integrados por profesionais.
¿Que fai a DXSPP? (Dirección Xeral de Saúde Pública)
Desenvolve as políticas necesarias para o desenrolo dos obxetivos, procurando establecer estadísticas que expliquen os problemas xerais, para logo poder particularizar cada caso, atendendo a mellor xestión.
Para esto hai que saber: ¿de que morremos os galegos?
Hoxe sabemos que de enfermedades Cardiovasculares 36%
Cancro 26%
Respiratorias 13%
Accidentes 5%
E para modificar esta estadística a mellor, debemos incidir:
1) En boas políticas para mellorar o Estilo de Vida (procurando eliminar hábitos de vida sedentaria, que practican máis do 40% da poboación, incentivándoa a facer exercicio físico frecuentemente; unha alimentación equilibrada baseada na Dieta Galega que nada ten que envidiar a Dieta Mediterránea; non fumar; nos nenos promover a lactancia natural materna, máis que a artifical... etc.)
2) Impulsar políticas de Medio Ambiente (para que a poboación disfrute do mellor aire, augas, etc.)
3) Política do Servicio Sanitario, que aínda que o puidera parecer, non é o máis importante.
Para lograr esto, ¿que pretende facer este goberno da Xunta de Galiza?
1)Unha mellor xestión
2)Participación cidadana
3)Mellor comunicación destes procesos (medios de información)
4)Mellor formación escolar
¿Con qué ferramentas conta?
1)Vixiancia e aplicación das normas en tódolos termos da vida dos galegos
Ámbitos de aplicación:
- Familiar, Escolar, Municipal, Ocio, Hostelería, Laboral e Sanitario
¿Que é a Acción Integral porposta como novo modelo organizativo?
Principalmente trata de que o “individuo” unha vez sea chamado “paciente” non teña que “pegar saltos” entre uns e outros profesionais, que no “sistema vertical” actual o mandan de atención primaria a especializada, sin ningúnha intervención primaria, só co diagnóstico do médico familiar.
Co novo modelo querse facer un “sistema horizontal” (sin escalóns) ¿cómo? aumentando a capacidade de resolución dos Hospitais Comarcais, evitando “peregrinacións” de uns a outros hospitais. Para esto, ten que gañar participación a asistencia Primaria, para non repetir probas que alargan o tempo de espera do paciente e encarecen a xestión sanitaria.
Esto non é fácil de desenrolar. Necesítase tempo e “liderazgo”, pois as “inercias” do “sempre se fixo así”, as resistencias os cambios, os medos a perder parcelas de poder, son motivo de fortes debates que precisan “acomodos” según se avance na execución dos protocolos.
¿Qué se necesita?
a) Organización
(motores incentivos; cambios culturales; implicación dos profesionais; traballo en equipo; formación e información de todos actores partícipes no desenrolo dos
diagnósticos e terápias)
b) Informatizar.
Área de Ferrol - 20 concellos (205.122 habitantes)
A Coruña – 39 concellos (556.367 habitantes)
Santiago – 43 concellos (444.846 habitantes)
....
A Mariña - 14 concellos, en este semestre, casi seguro que se acaban de informatizar os Historiales Clínicos. Hai lentitude en algunhas áreas debido principalmente a problemas de ampliación da banda ancha (ADSL), o cual debe ser unha laboura prioritaria da Xunta, xa que o bon funcionamento e axilización da Sanidade Pública vai depender en boa medida das boas comunicacións electrónicas.
c) Accesibilidade os Servicios
Xestión dos tempos de espera. Hai que ter en conta que o problema non son as listas (xa que son imprescindibles o Sistema) o problema radica no Tempo de Espera.
-E ¿Quén xenera a Espera?
– A falta de axuste entre a Oferta e a Demanda. A Demanda é maior que a Oferta. Pero paradóxicamente. “canto mellor é a Oferta...maior é a Demanda”.
-¿Por qué hai maior demanda?
-Porque hai un alongamento da vida
-Porque hai boa saúde o se mellora a calidade de vida a idade avanzada, xa que se ofertan prácticas quirúrxicas que antes non se facían (como curar un dor de cadera mediante o implante de unha prótese os maiores de 80 anos)
-Porque hai unha mellor ténica de diagnóstico
-Porque hai unha mellor ciruxía
-Porque hai técnicas de anestesia que non necesitan de tempo de ingreso do paciente, como por exemplo en Oftalmoloxía, donde aumentan as listas de espera porque se practican operacións de cataratas no día, e se diagnostica a súa operación con “laser”, cando antes, pacientes con peor visión, non se operaban.
-¿Por qué e debida a persistencia nas Listas de Espera?
-Por un funcionamiento indebido ou insuficiente
-Por unha ineficiente utilización de Recursos
....
Os Recursos deben ser aumentados de forma permanente. ¿pero cómo? Debe haber un “Plan de Choque”, no que se aumenten as “xornadas de tarde” sempre que a súa utilización sexa acorde as necesidades, pois por experiencia sábese, que normalmente, as “peonadas” de tarde dos profesionais, “reducen a productividade da mañá” e priorizan “patoloxías leves” para facelas de tarde...
- Cando se fala de priorizar ¿cal vai diante? ¿un paciente en activo ou un xubilado?
- Depende da mellora da “calidade de vida” (non é o mesmo o sufrimento da persoa que ten un mal doloroso ou dun que non lle doe)
- Depende do beneficio esperado (moi desigual)
As Listas de Espera sufren unha “depuración periódica”, pois hai casos en que logo de moita espera (máis de seis meses) hai pacientes que deciden non operarse.
O Sistema Sanitario debe garantir a equidade; un compromiso de tempos máximos de espera e unha información transparente.
A páxina web do SERGAS actualiza e publica as Listas de Espera cada 3 meses
¿Cómo entra un paciente na Lista de Espera?
O funcionamiento é o seguinte:
1) O médico propón unha intervención (signada por el)
2) O paciente da a Aceptación (signada por el)
3) Se entrega a folla da intervención a Administración (e inmediatamente se entra en Lista de Espera)
As Listas de Espera clasifícanse en categorías:
Categoría 1 (en 30 días a intervención)
Categoría 2 (en 90 días)
Categoría 3 (non – urxentes)
¿Como se clasifican os Pacientes en Espera?
De forma “estructural” que son aqueles que esperan por motivos da xestión e que son motivos alleos o propio paciente.
De forma “non estructural” que son aqueles que non queren operarse ou que teñen problemas alleos o sistema e que se refiren a protocolos clínicos, como por exemplo: un señor que se iba operar de unha cadera e que tuvo un infarto, polo que por protocolo da enfermedade, antes de volver a poder ser anestesiado totalmente, teñen que pasar al menos 6 meses.
Pódense sacar conclusións da exposición anterior, para mellorar o funcionamento do sistema:
1)Debe haber unha Garantía de Tempos Máximos de Espera
2)Polo que é necesario máis eficiencia ou mellor rendimento, para esto:
a)Hai que aproveitar os recursos, mellorando a programación
b)Control do uso dos quirófanos
c)Mellorar a programación das tardes
3)Facer procesos máis xustos e personalizados
4)Preferenciar os pacientes
5)Protocolos homoxéneos
6)Dispoñer os Médicos de Familia con máis capacidade para diagnósticar e tratar os pacientes
7)Implicar o personal sanitario na Xestión
8)Está en estudio o crear en Galiza, un novo corpo sanitario que xa hai en Europa chamado “Enfermeiras Xestoras”, que teñen estudios de especialización específica que incluso poden traballar a domicilio.
9)Debe haber un Compromiso Político para que os Sistema Funcione.

Ponencia de Recursos económicos e gastos: (notas algo deslabazadas)
A Sanidade Pública en España ten un presuposto de 3.332 millóns de euros ano os cuales se reparten:
44% para gastos de personal
23% gastos de servicios
27% gastos en farmacias
En Centros Concertados (que teñen a mesma acreditación que o público, sinon non poden ser concertados, tanto clínicas privadas como ambulancias, etc.) gastouse en 2009 unha partida de 219.985.000 euros.

En Galiza, temos un gasto na Sanidade Pública de 484.966.769 euros
Hai unha partida de 73.605.000 euros que se desvía da Pública a Privada
(factor a ter en conta para a próxima reunión)
Outra partida de 182.000.000 euros en Farmacia
(factor a ter en conta para a próxima reunión)

No servizo público hai 400 centros e 38.000 profesionais
En Lugo hai 4.200 profesionais

Ribadeo 10-marzo-2010
Pancho Campos